لباس قرمز

قالب بندي بتن، تنها يك فعاليت اجرايي نيست؛ بلكه نتيجه مجموعه اي از تصميمات طراحي، مهندسي و اجرايي است كه از فاز نقشه كشي تا زمان بتن ريزي ادامه دارد. برخلاف تصور عمومي كه قالب بندي را صرفاً به عنوان يك مرحله عملياتي در نظر مي گيرد، نوع سازه و طراحي آن مي تواند تعيين كند چه نوع قالب، با چه روشي و در چه ترتيبي اجرا شود.

در اين مقاله قصد داريم نشان دهيم كه چگونه نوع طراحي سازه، روي انتخاب قالب، سيستم پشتيباني، روش نصب و حتي بازه زماني قالب برداري تأثير مي گذارد.

۱. نوع سيستم سازه اي: اسكلت بتني، قاب خمشي يا ديوار برشي؟

در يك سازه با سيستم قاب خمشي، معمولاً ستون ها و تيرهاي متعدد و با ابعاد متغير داريم. در چنين پروژه اي استفاده از قالب فلزي استاندارد و مدولار به دليل تكرارپذيري زياد، بهينه تر است. اما در پروژه هايي با ديوار برشي، نياز به قالب هاي عريض و يكپارچه وجود دارد تا ترك هاي ناشي از درز قالب كاهش يابد.

در ظاهر، وقتي صحبت از هزينه هاي ساخت وساز مي شود، ذهن ها به سمت قيمت زمين، متريال اصلي مانند سيمان و ميلگرد، يا دستمزد نيروي انساني مي رود. اما در بسياري از پروژه هاي ساختماني ايران، چيزي بسيار پنهان تر و دردسرسازتر وجود دارد: هزينه هاي فرعي كه از هزينه هاي اصلي پيشي مي گيرند. اين هزينه ها معمولاً در برآورد اوليه ديده نمي شوند، اما در طول اجراي پروژه، مانند دومينو به هم برخورد مي كنند و در نهايت هزينه ساخت را دو برابر يا حتي بيشتر مي كنند.

دوباره كاري ها: قاتل خاموش بودجه

يكي از پرتكرارترين عوامل افزايش هزينه هاي فرعي، دوباره كاري ها هستند. اجراي ناقص فونداسيون، قالب بندي اشتباه يا نصب نادرست تاسيسات، بارها باعث شده كارفرما مجبور شود بخشي از پروژه را تخريب و دوباره اجرا كند. اين دوباره كاري ها تنها شامل هزينه مصالح و نيروي انساني نمي شوند؛ بلكه زمان پروژه را هم به تعويق مي اندازند كه خود يك هزينه فرصت بزرگ است.

در پروژه هاي ساختماني، فونداسيون نقش اساسي در انتقال بارهاي سازه به زمين دارد و طراحي و اجراي دقيق آن اهميت زيادي دارد. قالب بندي فونداسيون نيز به عنوان مرحله اي مهم در فرآيند ساخت، بايد به گونه اي انجام شود كه بتواند فشارهاي بتن تازه و بارهاي اجرايي را تحمل كند. در اين مقاله، به بررسي تفاوت ها و ارتباط ميان طراحي قالب بندي فونداسيون و تحليل بارهاي سازه اي مي پردازيم تا ديدگاهي جامع تر نسبت به اين دو فرآيند تخصصي داشته باشيم.

تحليل بارهاي سازه اي چيست؟

تحليل بارهاي سازه اي فرآيندي است كه در آن نيروها، فشارها و تنش هاي وارد بر سازه محاسبه و ارزيابي مي شود. اين بارها شامل وزن خود سازه، بارهاي مرده و زنده، بارهاي باد، زلزله و ديگر نيروهاي محيطي است. هدف اصلي اين تحليل، تعيين دقيق مقدار و توزيع بارهاي وارد بر فونداسيون است كه بايد به طور كامل توسط آن تحمل شود. بدون انجام صحيح اين تحليل، امكان طراحي نادرست فونداسيون و در نتيجه خطرات جدي براي كل سازه وجود دارد.